Plaats waar waarschijnlijk in de Romeinse Tijd een eenvoudig heiligdom stond langs de Heerbaan Tongeren-Keulen. Later in de 12/13e eeuw werd op deze plaats een eenvoudig kapelletje gebouwd dat uitgroeide tot een zaalkerkje.
In de vroege middeleeuwen behoorde Valkenburg tot de parochie Schin op Geul. De eerste vermelding van een kerkgebouw is gedateerd in 1226.
Toen Valkenburg in 1281 een zelfstandige parochie werd, werd de kerk geleidelijk omgebouwd tot een centraal bouw (kruisvormige grondslag) met een toren.
In de 15e eeuw werden achtereenvolgens het koor, de toren met ingesnoerde torenspits, het tussengelegen korte schip met dwarsbeuk en de zijbeuken gebouwd.
Omdat de kerk binnen de vestingmuren gelegen was had zij drie priesters; een voor het hof, een voor het gasthuis en een voor de parochiekerk.
Van 1633 tot 1819 was de kerk simultaankerk voor katholieken en protestanten.
In 1836 werd het gotische koor vervangen door een langer, rond gesloten koor.
Pierre Cuypers ontwerpt uitbreidingen
In 1891 maakt Pierre Cuypers ontwerpen voor de bouw van een sacristie, twee portalen, een doopkapel en twee catechismuskamers. Bovendien worden drie zijbeuken verlengd.
Vanwege de toename van het toerisme wordt in 1904 een volgende uitbreiding gerealiseerd en weer is Pierre Cuypers de architect. Het priesterkoor en de sacristie worden vergroot. De kerk wordt uitgebreid met kapellen met transepten en travées en een nieuw portaal.
De drie beuken van het oorspronkelijke gebouw worden naar het oosten toe verlengd, waardoor het hoofdaltaar naar achteren verplaatst kan worden. In de gewelven laat Pierre Cuypers bloemmotieven uit de middeleeuwen restaureren. De verbindende ranken worden naar zijn ontwerp aangebracht.
Op de website Heilige Huizen Valkenburg vind je wandelingen en fietstochten langs dit en meer religieus erfgoed in de gemeente Valkenburg aan de Geul.
Uitgelicht
