Mergel.nU

2 Mergel; Ontstaan, Mergelwinning, Mergelbouw.
Bezoeklocaties: Museum Land van Valkenburg, Mergelbouw en Restauratie Peter Kleijnen Sibbe, Mergelarchitectuurwandeling door Vestingstad Valkenburg, Jan Aarts Mergelatelier Workshop.

Het ontstaan van Kalksteen.
In de flanken van het Geuldal in en rond het stadje Valkenburg komt kalksteen aan de oppervlakte. Mergel zoals het in Zuid-Limburg genoemd wordt is kalksteen en bestaat voor 96% uit kalk en voor de resterende 4% uit sporenelementen zoals ijzeroxiden. Deze mergel is een sedimentatiegesteente. Dat wil zeggen dat de mergel in laagjes is gevormd op de bodem van een ondiepe subtropische zee, ongeveer zoals de Waddenzee nu is. In deze zee leefden vele kleine diertjes met een kalkskelet. Als deze dood gingen, zakten de diertjes naar de bodem waar alleen het kalkskelet overbleef. Door de grote hoeveelheid skeletjes werd het een dik pakket dat stevig samengedrukt werd. Zo is de mergel ontstaan.
Film over het ontstaan van kalksteen:
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030623_kalksteen02
Links: http:// www.mergelgroeven.nl
http:www.natuurinformatie.nl

Kalksteen als bouwmateriaal.
Meer dan duizend jaren groeven mensen gangen in de heuvels in - en rondom Valkenburg, om daar kalksteen uit te halen. Er zijn wel 22.000 gangen die samen zo'n 240 kilometer lang zijn! In het 'Mergel'stadje Valkenburg kom je nog veel gebouwen tegen die van kalksteen zijn gemaakt. Kerken, kastelen, stadspoorten en muren van de vestingstad, molens, de kades van de Geul en het station zijn allemaal met mergel gebouwd. Vroeger was mergel een goedkoop bouwmateriaal, want dicht bij huis te delven. Tegenwoordig is mergel als bouwmateriaal 2 maal zo duur als baksteen. Daarom worden er nu bijna geen huizen en gebouwen meer van gemaakt. Tegenwoordig worden kalksteenblokken vooral gebruikt voor restauratie van oude gebouwen. Omdat kalksteen zo zacht is, is het erg geschikt om ronde vormen en versieringen van te maken. De blokken worden op maat gezaagd en kunnen gebruikt worden om beschadigde delen van gebouwen te herstellen.
Film over kalksteen als bouwmateriaal:
www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030623_kalksteen01
Link: www.mergelbouwsteen.nl

Mergel als delfstof.
In Zuid-Limburg wordt kalksteen afgegraven om meststoffen van te maken. Het kalksteenpoeder wordt gebruikt als voedingssupplement, want mensen en dieren hebben kalk nodig voor hun botten. Ook bomen en planten hebben kalk nodig.
Ook om cement van te maken wordt kalksteenpoeder gebruikt. Van cement maken we beton om bijvoorbeeld bruggen te bouwen en muren van huizen te metselen.
Film over kalksteenpoeder:
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20030623_kalksteen03